Фото: Getty Images

Португалиялик олимлар маймун чечаги вирусининг мутацияга учраш тезлигини ўлчашди. Бу ҳақда "Medical Xpress" тиббий ахборот портали хабар бермоқда.

Дутор Рикардо Хорхе номидаги Миллий саломатлик институти ва Лусофон университети тадқиқотчилари намуналари 15 нафар бемордан олинган вируснинг генетик тадқиқотини ўтказдилар.

«Улар вирус кутилганидан 6-12 баравар тез мутацияга учраганини аниқладилар. Тадқиқотчилар вирус мутацияси тезлигининг кескин тезлашиши вирус одамларни юқтиришнинг янги усулини ишлаб чиққанидан далолат беришини тахмин қилишди. Ҳозирги вақтда одамдан одамга очиқ жароҳатлар билан яқин алоқада, тана суюқликлари ёки ҳаво томчилари орқали юқиши мумкин» дейилади хабарда.

Қайд этилишича, аввалги тадқиқотларда маймун чечакка ўхшаш вируслар одатда йилига бир ёки икки марта мутацияга учраган.

Олимларнинг фикрича, мутацияларнинг бир қисми инсон иммун тизими, хусусан, генетик кодни нусхалашда хатоликларни келтириб чиқарадиган вирусларни ўлдирадиган APOBEC3 каби ферментлар таъсирида юзага келиши мумкин.

«Агар баъзи вируслар бундай ҳужумдан омон қолса ва ўз генларини ўтказса, улар келажак авлодларга инсон иммунитет тизимидан устунлик берган бўлар эди. Ва бу нима учун вирус кутилганидан тезроқ мутацияга учраганини тушунтириши мумкин», дейилади нашрда.

Тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, вирус баъзи мамлакатларда одамлар ёки ҳайвонлар орасида паст концентрацияда тарқалди. Улар, шунингдек, эволюциянинг тезлашган суръати 2017 йилги маймун чечак эпидемияси пайтида кўрилган чораларга жавоб бўлиши мумкинлигини таъкидлашади.

Маймун чечак билан бир хил турдаги икки занжирли ДНК вируси 1950 йилларда топилган ва асосан Африка қитъасидаги одамларга юққан. Номига қарамай, вирус маймунларга қараганда кемирувчиларда кўпроқ учрайди. Аввалги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, маймун чечакнинг иккита асосий тури бор. Улар асосан Ғарбий Африка ва Конго ҳавзасида кенг тарқалган. Биринчисининг ўлимга олиб келиш хавфи пастроқ бўлиб, уни ҳозиргача Африкадан ташқарида бир неча минг киши юқтирган.

Маълумот ўрнида айтиб ўтамиз, жорий йилнинг 23 июнь куни Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маймун чечак тарқалишини расман пандемия деб эълон қилди. Чунки ҳозирги вақтда бир неча қитъада касалликнинг тарқалиши кузатилмоқда.