Самарқанддаги Буюк ипак йўли халқаро туризм марказида ўтаётган CITES CoP20 доирасида Ўзбекистон Республикаси экологик ўзгаришлар Атласи тақдимоти бўлиб ўтди.

Давлат органлари, халқаро ташкилотлар, илмий институтлар ва экспертлар ҳамжамияти вакиллари иштирок этган тадбир Ўзбекистон Республикаси экологик ўзгаришлар Атласининг миллий миқёсда ишга туширилишига бағишланди. Лойиҳа Марказий Осиё давлатларининг атроф-муҳит ҳолатини мониторинг қилиш ҳамда қуруқлик ва сув экотизимларидаги ўзгаришларни моделлаштириш учун замонавий GIS технологияларидан фойдаланиш бўйича салоҳиятини ривожлантиришга қаратилган.

- Экологик ўзгаришлар Атласининг ишга туширилиши экологик маълумотларнинг шаффофлигини ошириш ва миллий мониторинг тизимини мустаҳкамлаш йўлида муҳим қадам ҳисобланади, — дейди Экология ва иқлим ўзгариши миллий қўмитаси раиси ўринбосари Жусипбек Казбеков. — Эко-Атлас ер ва сув ресурслари, биохилма-хиллик, иқлим ўзгариши ва атроф-муҳитнинг бошқа асосий компонентлари ҳақида тўлиқ, илмий асосланган маълумотларни бирлаштиради. У узоқ муддатли тенденсиялар, ўзгаришлар омиллари ва муаммоли ҳудудлар ҳақида аниқ тасаввур беради. Бу эса сиёсат ишлаб чиқиш ва миллий стратегияларни режалаштириш учун ниҳоятда муҳим.

Анжуман доирасида Ўзбекистон ўрмон экотизимларининг экологик таснифи бўйича илмий ишланмаларни таништириш, замонавий технологияларнинг ноёб турлар яшаш муҳитини муҳофаза қилишдаги имкониятларини кўрсатиш ва табиатни асраш борасидаги миллий ҳамда халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш мақсадида “Табиий лойиҳалар: биохилма-хилликни сақлаш учун ўрмонларнинг экологик таснифи” мавзусида тадбир бўлиб ўтди.

Унда сўз олганлар табиий ресурсларни баҳолаш, экотизимларни мониторинг қилиш ва улардан барқарор фойдаланиш жараёнида илмий ёндашувнинг муҳимлигини таъкидладилар. Шунингдек, мутахассислар экологик таснифнинг илмий асосланганлиги табиатни барқарор бошқариш ва биохилма-хилликни самарали ҳимоя қилиш учун жуда муҳим эканини қайд этишди.

“Яшил лойиҳа” институти томонидан ишлаб чиқилган ўрмонларнинг экологик таснифи методологияси Ўзбекистондаги ўрмон экотизимларига бағишланган биринчи комплекс рақамли илмий платформага айланди.

CITES CoP20 давомида ўтказилган “Чизиқли гиена хавф остида” мавзусидаги сайд-ивент Ўзбекистон Республикаси томонидан Тожикистон Республикаси билан ҳамкорликда ташкил этилди ва чизиқли гиенани сақлаб қолиш бўйича зудлик билан чоралар кўриш ва халқаро ҳамкорликни кучайтириш зарурлигига бағишланди.

Чизиқли гиена — экотизимларнинг асосий “санитарлари”дан бири бўлиб, касалликларнинг олдини олиш ва табиий мувозанатни сақлашда муҳим рол ўйнайди. Бироқ экологик аҳамиятига қарамай, бу тур глобал экологик кун тартибида етарлича ёритилмаган.

Мунозаралар давомида таъкидланганидек, ушбу турни глобал даражада қайта баҳолаш нафақат биохилма-хилликни сақлаш, балки зооноз касалликлар тарқалиш хавфини камайтириш учун ҳам зарурдир.

Халқаро анжуман доирасида бугун “Ўзбекистонда иқлим ўзгариши ва экотизим ресурсларидан барқарор бўлмаган фойдаланиш оқибатида биохилма-хилликнинг ёмонлашуви ҳамда минтақанинг экологик ва миллий хавфсизлигини таъминлаш” мавзусида сайд-эвент бўлиб ўтмоқда.

Абдулазиз ЙЎЛДОШЕВ, “Халқ сўзи”.