Foto: Yunus Boʻriyev/“Xalq soʻzi”

2022-yilda butun dunyo miqyosida 15 yoshdan 24 yoshgacha boʻlgan yosh xotin-qizlarning 32,1 foizi taʼlim, ish yoki kasbiy tayyorgarlikka ega emas edilar. Taqqoslash uchun, erkaklar orasida bu koʻrsatkich 15,4 foizni tashkil etadi. Markaziy va Janubiy Osiyoda bu farq sezilarli darajada katta (15,4 foizga nisbatan 48,7 foiz) edi. Institutsional toʻsiqlar, jumladan, ish joyidagi kamsitish, haq toʻlanmaydigan mehnat va uy-roʻzgʻor masʼuliyatining teng taqsimlanmaganligi, munosib mehnat imkoniyatlarining yoʻqligi yosh xotin-qizlarning maktabdan ishga oʻtishiga toʻsqinlik qiluvchi omillardandir.

Bundan tashqari, oliy maʼlumot olish yoki oʻz koʻnikmalarini rivojlantirish imkoniyatlariga ega boʻlganlar uchun stipendiyalar va boshqa qoʻllab-quvvatlashlar gender tafovutlarini yopish uchun muhim ahamiyatga ega hisoblanadi (“BMT Ayollar” SDG 2023 qisqacha tahlili). Birlashgan Millatlar Tashkilotining Yevropa Iqtisodiy Komissiyasining SDG 2024 hisobotida SDG 4 boʻyicha erishilgan yutuqlar baholandi va “mamlakatlar oʻrtasidagi tafovutlar taʼlim maqsadlariga erishishda mintaqaviy taraqqiyotga toʻsqinlik qilmoqda”, deb taʼkidlandi.

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari koʻnikmalariga ega boʻlgan yoshlar va kattalar salmogʻi asta-sekin oʻsib bormoqda, mehnatga layoqatli xotin-qizlar va erkaklarning taʼlim va oʻqitishdagi ishtiroki 2015-yildan buyon sezilarli darajada oshdi.

Sessiya doirasida ishtirokchilar toʻliq maktab taʼlimi, taʼlim va kasbiy tayyorgarlikning barcha darajalaridan teng foydalanish uchun shart-sharoitlar yaratish, shu jumladan davom etayotgan inqiroz va xavfsizlik muammolari sharoitida, fan, texnika va innovatsiyalar, ayollar startaplarini, sunʼiy intellektni rivojlantirish, qishloq hududlarini raqamlashtirish, shuningdek, xotin-qizlarni ilmiy, innovatsion va ijodiy muhitga yanada keng jalb etish sohasida gender nomutanosibligi sabablarini aniqlash masalalarni batafsil muhokama qildilar.

Foto: Yunus Boʻriyev/“Xalq soʻzi”